Kręgle klasyczne – sport na całe życie

Kręgle – sport dla każdego

Dlaczego kręgle to sport dla każdego? Ponieważ niezależnie w jakim wieku zaczniemy uprawiać ten sport, to każdy w nim znajdzie coś dla siebie. Dla jednych będzie rozrywką i ciekawą zabawą na emeryturze żeby „rozruszać kości”, dla młodzieży dobrym sposobem na rozwój fizyczny i możliwością rywalizacji z rówieśnikami, a dla dorosłych-amatorów interesującą odskocznią od całego tygodnia pracy. Niech świadczy o tym fakt, że obecnie trwają kwalifikacje do Mistrzostw Europy u-60 i cieszą się sporym zainteresowaniem. Puchar Świata do lat 14 organizowany jest od wielu lat, a lig amatorskich w całej europie nie sposób zliczyć. Dlatego wiek w tej dyscyplinie nie odgrywa roli. Można zacząć grać w wieku kilku lat i trwać przy tym do 60-70 lat a nawet i dłużej! Każdy oczywiście w pewnym momencie wybiera swoją ścieżkę, czy traktuje ten sport profesjonalnie, wyrabia kartę zawodnika i przechodzi regularne badania czy zwyczajnie gra w kręgle dla rozrywki i bierze udział w amatorskich rozgrywkach. Oczywiście to nie zamyka nikomu drogi, ponieważ jest wiele takich przypadków, że zawodnicy którzy grali w ligach amatorskich przeszli na poziom profesjonalny i odwrotnie. Kręgle są również sportem otwartym dla niepełnosprawnych. W Polsce od lat odbywają się mistrzostwa kraju dla niewidomych i niedowidzących. Dyscyplina ta wbrew pozorom daje szeroki wachlarz możliwości i jest dla każdego. Wystarczy przyjść na kręgielnie i spróbować, a naprawdę warto ! Moja przygoda z kręglami zaczęła się też dość przypadkowo i przeobraziła się w ogromną pasję.

Dlaczego bowling jest najpopularniejszą odmianą kręgli ?

Bowling – drugi najpopularniejszy sport po piłce nożnej. Brzmi abstrakcyjnie, jednak szacuję się że około 600 milionów ludzi gra lub miała styczność z tym sportem. Natomiast około 100 milionów gra cyklicznie w ponad 120 krajach na całym świecie. Te liczby zdecydowanie robią wrażenie. Bowling bije tym na głowę inne odmiany kręgli, dlaczego? Skąd tak ogromna popularność tego rodzaju kręglarstwa w porównaniu do choćby kręgli klasycznych? Dla mnie odpowiedź jest prosta, bowling jest szybką, prostą i łatwą grą. Kule bowling-owe są znacznie większe od klasycznych, kręgle nieco mniejsza a tor o ponad metr krótszy. Sprawia to, że znacznie łatwiej i szybciej można zbić wszystkie kręgle, a przecież nic nie daje takiej satysfakcji początkującym graczom jak strącenie pełnej puli. Tworzy to pewną widowiskowość tego sportu, kiedy widzimy jak profesjonalny zawodnik gra 10 perfekcyjnych rzutów. W kręglach klasycznych nie jest to możliwe gdyż rozgrywka trwa znacznie dłużej – blisko godzinę a zagranie 120 takich samych idealnych rzutów nie jest możliwe. Przez co osobiście dla mnie jest to dyscyplina znacznie ciekawsza, bo trzeba w nią włożyć mnóstwo zaangażowania i koncentracji by przez tak długi czas oddawać dobre rzuty, a zakończenie pojedynku może być niebanalne co tworzy piękno tego sportu. Oczywiście mówię to z perspektywy osoby, która trenują tą dyscyplinę lecz domyślam się, że dla laika właśnie prostota i widowiskowość bowlingu zachęca na początku o wiele bardziej.

Nie zamierzam tutaj urazić żadnego gracza bowlingu, bo domyślam się, że również wkładają mnóstwo pracy i wysiłku w to by ich gra była perfekcyjna. Za co również ich szanuje i podziwiam. Jednak z doświadczenia też wiem, że dla nas ludzi którzy profesjonalnie trenują kręglarstwo klasyczne nie jest problemem pójście na tory bowling-owe i zrobienie dobrego wyniku, z pewnością poradzimy sobie. Natomiast gdyby zrobić dokładnie odwrotnie, gracz bowlingu miałby zagrać w kręgle klasyczne, z dużym prawdopodobieństwem nie poradziłby sobie zbyt dobrze. Z czego to wynika? Na to składa się wiele elementów. Profesjonaliści gry w bowling mają specjalnie dobrane i wyważone dla siebie kule, dostosowane do ich sposobu rotacji. Tory są odpowiednio smarowane tak by kula miała dobry poślizg i w odpowiedni momencie wchodziła w kluczową fazę rotacji. W kręglach klasycznych każdy zawodnik gra takimi samymi kulami o tej samej wadze i wielkości, a tory są równomiernie wypastowane. Do tego też dochodzą różnicę w rozbiegu i wyrzucie kuli, w klasyku jest on znacznie bardziej dynamiczny angażuję bardziej mięśnie nóg, przez co przygotowanie fizyczne w tym sporcie też jest ważne. Rozgrzewka i rozciąganie przed grą w kręgle klasyczne to podstawa by nie dopuścić do żadnej kontuzji.

Kręgle klasyczne a bowling

Wielu ludzi dziś mówiąc, że: „idą pograć w kręgle” ma na myśli bowling czyli najpopularniejszą amerykańską odmianę kręgli. Jednak jest to błędne stwierdzenie bo bowling a kręgle to dwie różne odmiany. Skąd tak wogóle wziął się bowling? W zasadzie powstał dzięki kręglom klasycznym. Trafiły one do Ameryki z Europy i stały się szybko popularne na tyle, że ludzie czerpali z gry w kręgle korzyści. Hazardowy charakter gry w 9 kręgli doprowadził do jego zakazu w 1841 roku w stanie Connecticut. Prawdopodobnie by ominąć zakaz dodano jeden kręgiel. Wtedy to reguły gry, wielkość kul czy kręgli różniły się w zależności od regionu. Dopiero 9 września 1895 roku w Nowym Jorku utworzono Amerykański Kongres Bowlingu i ustalono jednolite zasady gry.

Jakie są różnicę między kręglami klasycznymi a bowlingiem? Przede wszystkim inne reguły gry, w klasyku gra ma 120 rzutów które dzielą się na 4 sety po 30 rzutów. Każde 30 rzutów podzielone jest na 15 rzutów do „pełnych” (tzn. po zbiciu dowolnej liczby kręgli ustawiane są na nowo wszystkie kręgle) oraz 15 rzutów do „zbieranych” (tzn. po zbiciu np: siedmiu kręgli ustawiane są dwa których nie trafiliśmy a które należy dobić w jak najmniejsze ilości rzutów, po dobiciu wszystkich na nowo mamy pełne ustawienie) każdy zbity kręgiel ma wartość 1 punkta. W bowlingu gra składa się z 10 rund, w każdej rundzie gracz ma dwa rzuty, runda kończy się gdy zawodnik strąci wszystkie kręgle lub skończą mu się rzuty. System przyznawania punktów w bowlingu również jest znacznie inny: „strike” – gracz otrzymuje 10 punktów + liczbę punktów równej liczbie kręgli strąconych w dwóch następnych rzutach (np: zawodnik w pierwszej rundzie zdobył strike, w drugiej rzucił 3 w pierwszym i 6 w drugim rzucie, ma zatem 10 + 3 + 6 = 19 punktów łącznie 19 strąconych kręgli), „spare” – gracz otrzymuje 10 punktów + liczbę punktów równej liczbie kręgli strąconych w następnym rzucie (np: jeśli zawodnik w pierwszej rundzie zdobył spare np. 6+4 w pierwszym rzucie drugiej rundy strącił 3 kręgle, a w drugim 6, to zdobywa 6 + 4 + 3 = 13 punktów, łącznie 13 strąconych kręgli).

Kręgielnia i bowling OSiR w Świebodzicach

Dzięki powyższemu zdjęciu można zauważyć też znaczące różnicę w długości toru, rozbiegu, ustawieniu kręgli czy wielkości kul. W kręglach klasycznych jest 9 kręgli każdy o wysokości 40 cm i wadze 1750 g, ustawione są na polu w kształcie kwadratu którego przekątna pokrywa się z osią symetrii toru. Pole gry czy też inaczej rozbieg ma 6,5 m długości i 1,7 m szerokości oraz posiada po środku deskę nasadzenia na której nakładamy kule. Tor natomiast jest długi na 19,5 m i szeroki na 1,34 m, po obu bokach toru znajdują się rynny. Kula w klasyku zrobiona jest z jednorodnej masy i nie posiada żadnych otworów jej wielkość to 160 mm, a waga ok. 2,85 kg. Dzieci i młodzicy w tej dyscyplinie sportu grają mniejszymi i lżejszymi kulami. W bowlingu jest 10 kręgli ustawionych na planie trójkąta a ich rozmiar i waga są nieco mniejsze niż w klasyku, ponieważ mają wysokość 38 cm i ważą od 1,47 kg do 1,64 kg. Rozbieg ma 4,97 m długości, a tor jest długi na 18 m i szeroki na 1 m, po jego bokach również znajdują się rynny. Kula do gry jest znacznie większa niż w kręglach klasycznych i ma 218 mm, jej waga dostosowywana jest do preferencji zawodnika, posiada również otwory na palce. Cechą wspólną obu sportów jest podstawowy cel jaki przyświeca grze, czyli zbicie jak największej ilości kręgli. W bowlingu maksymalny wynik zwycięscy to 300 punktów, można go osiągnąć tylko wtedy gdy zawodnik przez 10 rund kolejno będzie robił strike’i. Dla profesjonalnych graczy bowlingu jest to łatwy do osiągnięcia wynik. Natomiast w kręglarstwie klasycznym maksymalny wynik do osiągnięcia to 1080 punktów. Uda się go osiągnąć tylko wtedy gdy przez 120 rzutów będziemy zbijać wszystkie kręgle. Nikt w historii tej dyscypliny nawet nie zbliżył się do tego rezultatu, a magiczną barierę do pokonania obecnie stanowi 700 punktów. Rekord świata w tej dyscyplinie to 734 kręgle i należy do Tamasa Kissa z Węgier a nieoficjalny rekord świata to 755 kręgli którego właścicielem jest obecnie najlepszy zawodnik na świecie Vilmos Zavarko z Serbii.

Vilmos Zavarko

Tamas Kiss

Kręgle i ich historia

Wbrew pozorom kręgle nie są wynalazkiem naszych czasów. Ich historia sięga nawet starożytności, archeolodzy odkryli sprzęt przypominający ten który obecnie używa się do gry w kręgle w grobowcach z czasów starożytnego Egiptu. Oczywiście nie miało to tak wyrafinowanej formy jaką znamy obecnie, jednak sam fakt, że już wtedy ludzie mogli parać się grą przypominającą obecne kręgle budzi podziw. W Polsce jedne z pierwszych wzmianek na temat kręgli można odnaleźć w dziele Mikołaja Reja ” Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego” wydanym w 1560 roku, w którym napisał: